Κινδυνεύει το θαύμα του VW Group;
Πόσο αδιαπέραστη είναι, τελικά, η άτρωτη πανοπλία του VW Group, ενός πολύχρωμου παζλ δώδεκα εταιρειών το οποίο κυριολεκτικά σαρώνει καθετί στο πέρασμά του;Κατά τη διάρκεια των δύο δεκαετιών της... βασιλείας του, ο πρόεδρος του Ομίλου Volkswagen, Φέρντιναρντ Πιχ, έχει δημιουργήσει έναν πραγματικό κολοσσό, ένα γίγαντα με τεράστια ισχύ και ευρύτερη επιρροή στο σύγχρονο αυτοκινητικό στερέωμα, ο οποίος απειλεί κυριολεκτικά να σαρώσει κάθε ανταγωνιστή του. Ποια είναι άραγε τα βασικότερα ατού, εκείνα τα συστατικά δηλαδή που τον έχουν καταστήσει σήμερα έναν από τους σημαντικότερους «παίκτες» σε παγκόσμιο επίπεδο; Ο Όμιλος Volkswagen έχει, εδώ και πολλά πλέον χρόνια, μια ευρεία γεωγραφική κάλυψη, με παρουσία σε ολόκληρο τον κόσμο και πολύ ισχυρή θέση στις μεγαλύτερες αγορές της υφηλίου, καθώς και ένα «χαρτοφυλάκιο» εταιρειών και προτάσεων που κυριολεκτικά προσφέρει τα πάντα, από βαρέα φορτηγά έως και... μοτοσυκλέτες. Μα, πάνω απ' όλα, διαθέτει έναν τεράστιο πακτωλό χρημάτων και συσσωρευμένων κερδών χάρη στην πορεία του τα τελευταία... πολλά χρόνια, με τα οποία μπορεί να χρηματοδοτήσει άνετα την περαιτέρω ανάπτυξή του.
Μερικά νούμερα επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές. Δείτε, για παράδειγμα, ορισμένα μόνο από τα επίσημα οικονομικά μεγέθη του Ομίλου τη χρονιά που πέρασε, και συγκεκριμένα εκείνα των εσόδων, τα οποία ανήλθαν ούτε λίγο ούτε πολύ στα 197 δισ. ευρώ! Δηλαδή, σχεδόν 19 δισ. ευρώ παραπάνω από το συνολικό ΑΕΠ της χώρας μας το 2013! Την ίδια στιγμή, τα καθαρά του κέρδη, παρά την πτώση των πωλήσεων στην «εγχώρια» ευρωπαϊκή αγορά στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας 20ετίας, σημείωσαν και αυτά με τη σειρά τους άνοδο!
Πού το πάνε, όμως, οι Γερμανοί του Volkswagen Group και ποιος είναι ο τελικός τους στόχος; Όπως πολύ... ανοιχτά ξεκαθάρισε το Μάιο που μας πέρασε σε ομιλία του στην προγραμματισμένη ετήσια συνέλευση των μετόχων της εταιρείας ο Μάρτιν Βίντερκορν, πρακτικά το δεξί χέρι του Πιχ, βασική επιδίωξη των πάντοτε «ανήσυχων» Γερμανών είναι η κατάκτηση της κορυφής. «Ναι, έχουμε και την απαραίτητη οικονομική σταθερότητα αλλά και τη δύναμη - και, φυσικά, μια πειστική στρατηγική ανάπτυξης για το μέλλον, που θα μας αναδείξει πολύ σύντομα στη Νο 1 θέση της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας», δήλωσε.
Η αυτοκρατορία...
Ο Όμιλος Volkswagen αναπτύχθηκε με εξαιρετικά γοργούς ρυθμούς, ειδικά από τη στιγμή που ο Μάρτιν Βίντερκορν ανέλαβε τη θέση του Διευθύνοντος Σύμβουλου, στις αρχές του 2007. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, ο Όμιλος έχει «απορροφήσει» στους κόλπους του τέσσερις ακόμα μάρκες (δώδεκα στο σύνολο), έχει σχεδόν διπλασιάσει τα ετήσια έσοδά του (το 2013 σε 197 δισ. ευρώ, έναντι 105 δισ. το 2007), έχει υπερδιπλασιάσει το παραγωγικό του «αποτύπωμα», έχοντας στην κατοχή του σήμερα 106 εργοστάσια (έναντι 46 τότε), ενώ έχει και το πλεονέκτημα να μπορεί να προσφέρει ένα line-up μοντέλων τριπλάσιο του παρελθόντος, αποτελούμενο εν έτει 2014 από 315 διαφορετικά οχήματα. Επί του παρόντος, λοιπόν, τίποτα δε φαίνεται να είναι σε θέση να επιβραδύνει τα σχέδια των Γερμανών, οι οποίοι αναμένεται να επενδύσουν περί τα 84 δισ. ευρώ για ανάπτυξη και εξέλιξη νέων μοντέλων και τεχνολογιών έως και το 2018, έτος κατά το οποίο στοχεύουν να πάρουν τη No 1 θέση, εκθρονίζοντας την Toyota Motor Corp. από τους πίνακες των πωλήσεων παγκοσμίως.
Σε οικονομικό επίπεδο, τη χρονιά αυτήν ο Όμιλος αναμένει να έχει περίπου 32 δισ. ευρώ σε πλεόνασμα... μετρητών, το οποίο μπορεί να προσθέσει στα περίπου 18 δισ. ευρώ που έχουν ήδη καταγραφεί στους ισολογισμούς του. Υπό το πρίσμα αυτό, με δεδομένη την οικονομική ευρωστία του, μπορεί χωρίς απρόοπτα αλλά και εντελώς... απρόσκοπτα να σχεδιάσει τις επόμενες κινήσεις του απέναντι στις προκλήσεις που έρχονται. Και όλα αυτά, τη στιγμή που ο ανταγωνισμός, λόγω της έλλειψης ταμειακών διαθεσίμων, πασχίζει την τελευταία εξαετία να ισορροπήσει εν μέσω περικοπών σε όγκο παραγωγής και θέσεις εργασίας, σε ένα ιδιαίτερα ρευστό οικονομικό περιβάλλον.
... και οι κλυδωνισμοί
Κακά τα ψέματα, όμως. Κάτω από το συμπαγές προφίλ, στην αδιαπέραστη, όπως φαίνεται, αυτήν «πανοπλία» του Ομίλου Volkswagen έχουν ήδη αρχίσει να διαφαίνονται, έστω και αμυδρά, κάποιες... ρωγμές. Μικρές ή μεγάλες, μένει να αποδειχθεί στην πράξη. Τόσο στο εγγύς όσο και στο απώτερο μέλλον. Η πρώτη ρωγμή έχει να κάνει με το γεγονός ότι η Volkswagen, παρά την επιθετική της στρατηγική σε ουκ ολίγες αγορές, δεν έχει καταφέρει ακόμη να εδραιώσει τη θέση της -τουλάχιστον όσο η ίδια αρχικά προσδοκούσε- στις τόσο σημαντικές για κάθε μεγάλο κατασκευαστή «αρένες» των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά και της Ινδίας, από την οποία μάλιστα αναίτια(;) απέχουν.
Πιο συγκεκριμένα, στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού ο προβληματισμός έγκειται στο γεγονός ότι η Audi παραμένει πίσω από τους ομοεθνείς αντιπάλους της, τη Mercedes και την BMW, ενώ η ίδια η Volkswagen, παρά την κίνηση για μείωση των τιμών διάθεσης των μοντέλων της, δεν έχει ακόμη καταφέρει να πρωταγωνιστήσει σε πωλήσεις, περιοριζόμενη το 2013 στις «μόλις» 612.000 μονάδες (σ.σ.: στόχος για το 2018 είναι τα 1 εκατ. οχήματα). Εξού και η αντικατάσταση στις αρχές του τρέχοντος έτους ουκ ολίγων εκ των υψηλόβαθμων στελεχών της στις ΗΠΑ...
Στο ίδιο μήκος κύματος, πολλοί είναι αυτοί που επικρίνουν την καθυστέρηση του Ομίλου να «μπει» στην αναπτυσσόμενη αγορά της Ρωσίας, ενώ αρνητικά μηνύματα στέλνει και η πτώση των πωλήσεών του στην αγορά της Βραζιλίας (-16% το 2013, -18% το πρώτο τετράμηνο του 2014). Παράλληλα, έντονος είναι ο προβληματισμός σχετικά με την αδυναμία του επαγγελματικού «κλάδου» του Ομίλου Volkswagen (βασικοί εκπρόσωποι του οποίου είναι η M.Α.Ν. και η Scania) να «στριμώξει» σε εμπορικό επίπεδο τη Mercedes, που πάγια αποτελεί τον Νο 1 κατασκευαστή στο είδος.
Την ίδια στιγμή, όπως όλα δείχνουν, ο Όμιλος αντιμετωπίζει ακόμα ένα σημαντικό πρόβλημα, οικονομικής φύσης αυτήν τη φορά, άμεσα συνδεδεμένο με το υψηλότερο, σε σχέση με το αναμενόμενο, κόστος το οποίο προέκυψε μετά και την καθιέρωση σε πολλές του μάρκες της «ευέλικτης» προσθιοκίνητης πλατφόρμας MQB. Και να φανταστεί κανείς πως, τουλάχιστον σε θεωρητικό επίπεδο, το βασικότερο πλεονέκτημα που προκύπτει χάρη στην ολοένα και ευρύτερη υιοθέτησή της είναι ο περιορισμός του κόστους...
Αυτά όσον αφορά το προσκήνιο. Γιατί στο παρασκήνιο ο μεγαλύτερος, για πολλούς, κίνδυνος έγκειται στην εξαιρετικά λεπτή ισορροπία δυνάμεων ανάμεσα στους βασικούς μετόχους του, μια ισορροπία η οποία ενδεχομένως και να οδηγήσει σε διάσπαση των δώδεκα εταιρειών, από τη στιγμή που ο 77χρονος πλέον Πιχ εγκαταλείψει το πηδάλιο, όντας σήμερα επί του πρακτέου ο βασικός (αν όχι και ο μοναδικός) συνδετικός κρίκος ανάμεσα στις ποικίλες «ομάδες» και τάσεις στο πολύχρωμο παζλ του ΔΣ της εταιρείας. Όπως υποστηρίζουν έγκυροι οικονομικοί -και όχι μόνο- κύκλοι, η αποχώρηση του μεγάλου άνδρα του Ομίλου, όποτε κι αν αυτή προκύψει, θα εγείρει όχι μόνο διαφωνίες, αλλά και έντονους... διαξιφισμούς ανάμεσα στη βασική τριπλέτα των μετόχων του, την Porsche Automobil Holding, το γερμανικό κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας και την Qatar Holding, οι οποίοι και εκπροσωπούν σήμερα σχεδόν το 90% των ψήφων στο υπάρχον ΔΣ.
Πολλοί μάλιστα, εύστοχα ή άστοχα, τολμούν, με αρκετή δόση υπερβολής κατά την άποψή μας, να παραλληλίσουν τον Φέρντιναρντ Πιχ με τον στρατάρχη Τίτο (και, κατ' αναλογία, τον Όμιλο Volkswagen με την πάλαι ποτέ ενωμένη Γιουγκοσλαβία), όντας η προσωπικότητα εκείνη που κατάφερνε για πολλά χρόνια να «συγκρατήσει» τις φυγόκεντρες δυνάμεις στο εσωτερικό της χώρας. Εκ του αποτελέσματος, προσθέτουν οι ίδιοι κύκλοι, η απουσία του Τίτο από το πολιτικό προσκήνιο ήταν αυτή που άνοιξε τον ασκό του Αιόλου οδηγώντας, εντέλει, στη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας..._ Χ. Α.
Porsche AG vs VW AG: μια υπόθεση για γερά νεύρα!
Με μία κίνηση ματ, το 2007 η Porsche AG αποφασίζει να αυξήσει τη συμμετοχή της στο μετοχικό κεφάλαιο της VW AG σε 30,9%. Ήταν προφανές, παρά τις δηλώσεις περί του αντιθέτου αλλά και τις διαβεβαιώσεις των ιθυνόντων της Porsche AG ότι στόχος τους ήταν η προστασία(!) της VW AG από μια ενδεχόμενη προσπάθεια επιθετικής εξαγοράς της από άλλη εταιρεία, ότι τελικά η ίδια η Porsche AG ήταν αυτή που βρισκόταν ένα βήμα πριν από την ολοκληρωτική «κατάληψη» του Ομίλου. Πράγματι, ένα χρόνο μετά, και συγκεκριμένα το φθινόπωρο του 2008, αξιοποιώντας τα τεράστια ταμειακά της διαθέσιμα, η Porsche AG ανεβάζει τη συμμετοχή της στο 42,6%, κατέχοντας μάλιστα επιπλέον δικαιώματα προαίρεσης των μετοχών της VW AG.
Όπερ και εγένετο, αφού στις αρχές του 2009 το μερίδιό της αυξήθηκε σε 51%, κίνηση που την εποχή εκείνη -κυριολεκτικά- εκτόξευσε την τιμή της μετοχής της VW AG σχεδόν στα 1.000 ευρώ! Και ενώ όλοι περίμεναν το... προφανές, με μια δραματική ανατροπή η VW AG ήταν αυτή που τελικά εξαγόρασε ποσοστό της τάξης του 49,9% από την Porsche AG, ενώ το 2012 υπέγραψε νέα συμφωνία με την τελευταία, με την οποία πήρε υπό τον έλεγχό της το εναπομείναν 50,1% έναντι 4,46 δισ. ευρώ.
Οι 12 μάρκες της VW ΑG
Audi: H VW AG ελέγχει το 99,55 των μετοχών της Audi AG από το 1964, καθώς και της θυγατρικής της, quattro GmbH.
Bentley: Ο Όμιλος VW κατέχει τον πλήρη έλεγχο της βρετανικής εταιρείας από το καλοκαίρι του 1998.
Bugatti: Πλήρης εξαγορά τον Ιούλιο του 1998.
Ducati: Οι τύχες της ιταλικής εταιρείας κατασκευής μοτοσυκλετών πέρασαν στη VW AG τον Ιούλιο του 2012.
Lamborghini: Η εξαγορά της ιταλικής εταιρείας σε ποσοστό 100% πραγματοποιήθηκε το Σεπτέμβριο του 1998.
Man: Πρόκειται για τη 10η κατά σειρά μάρκα της VW AG. Η τελευταία ελέγχει το δικαίωμα ψήφου στο ΔΣ της πρώτης σε ποσοστό άνω του 75%.
Porsche: Η VW AG πήρε το 49,9% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας Porsche AG, της εταιρείας holding που ελέγχει την Porsche, στα τέλη του 2009, ενώ το καλοκαίρι του 2012 κατάφερε να εξαγοράσει και το εναπομείναν 50,1%.
Seat: Η ισπανική εταιρεία είχε αναπτύξει στενές σχέσεις -ως προς το ιδιοκτησιακό της καθεστώς- ήδη από το 1982, μέσω της Audi AG. Ο πλήρης έλεγχός της από τη «μαμά» VW AG ολοκληρώθηκε το 1990, αποτελώντας την πρώτη μη γερμανική εταιρεία του Ομίλου.
Scania: Στο ΔΣ της σουηδικής εταιρείας η VW AG ελέγχει από το Δεκέμβριο του 2011 το 89,2% των ψήφων.
Skoda: Η συνεργασία με το γερμανικό Όμιλο έχει τις ρίζες της στο μακρινό 1991. Η VW AG απέκτησε τον πλήρη έλεγχο της τσεχικής εταιρείας το 2000.
Volkswagen: Με δύο λόγια, ο ιδρυτής της VW AG. Φυσικά, υπό τον πλήρη έλεγχο της τελευταίας.
VW Commercial Vehicles: Η εταιρεία κατασκευής επαγγελματικών οχημάτων ξεκίνησε τις δραστηριότητές της υπό τη στέγη της VW AG το 1995.
Η VW AG το 2013
572.800 εργαζόμενοι
9,7 εκατ. πωλήσεις οχημάτων
197,1 δισ. ευρώ κύκλος εργασιών
12,4 δισ. ευρώ κέρδη προ φόρων
16,9 δισ. ευρώ καθαρή ρευστότητα
Κύκλος εργασιών VW AG (δισ. ευρώ)
2013 197,1
2012 192,7
2011 159,3
2010 126,9
2009 105,2
2008 113,8
2007 105,5